Tất tần tật những điều cần biết về trẻ chậm phát triển ngôn ngữ

Chậm phát triển ngôn ngữ là một trong những tình trạng chậm phát triển phổ biến ở trẻ nhỏ. Đây là một dạng rối loạn giao tiếp về những thiếu sót trong khả năng nói, cách phát triển ngôn ngữ và sự tiếp nhận thông tin. Trẻ chậm phát triển ngôn ngữ sẽ không đạt được những cột mốc phát triển ngôn ngữ như các bạn đồng trang lứa. Rối loạn ngôn ngữ khiến trẻ gặp khó khăn trong cách thể hiện cảm xúc và diễn đạt ý kiến của mình.

Tình trạng chậm phát triển ngôn ngữ ở trẻ em là vấn đề được rất nhiều bậc cha mẹ quan tâm. Theo Hệ thống Y tế của Đại học Michigan, khoảng 5-10% trẻ em ở độ tuổi mẫu giáo bị ảnh hưởng bởi chậm phát triển ngôn ngữ hoặc khó khăn trong việc nói.

Đánh giá chung về tình trạng này cho thấy, những đứa trẻ đều sẽ có tốc độ phát triển riêng nhưng cần nằm trong phạm vi phát triển trung bình. Nếu bé được 3 tuổi mà khả năng nói và giao tiếp vẫn còn rất hạn chế thì rất có thể trẻ bị chậm phát triển ngôn ngữ. Trong trường hợp này, cha mẹ nên đưa trẻ đi kiểm tra để xác định vấn đề và có phương án điều trị thích hợp.

Trẻ chậm phát triển ngôn ngữ có rất nhiều dấu hiệu khác nhau. Tuy nhiên, khi bé lớn trên 3 tuổi, cha mẹ mới phát hiện ra tình trạng chậm phát triển ngôn ngữ ở con mình. Dưới đây là một số dấu hiệu của trẻ chậm phát triển ngôn ngữ, ba mẹ có thể tham khảo:

• Chậm nói: Trẻ chậm phát triển ngôn ngữ thường bắt đầu nói muộn hơn so với tuổi phát triển trung bình. Bé có thể không nói một từ nào trong suốt quá trình phát triển của mình. 
• Nghèo nàn từ vựng và không biết cách diễn đạt: Trẻ có thể có vốn từ vựng hạn chế và không thể sử dụng từ ngữ phong phú để diễn đạt ý của mình. 
• Khả năng giao tiếp hạn chế: Trẻ chậm phát triển ngôn ngữ có thể gặp khó khăn trong việc giao tiếp với người khác. Bé không thể thể hiện ý kiến của mình, hay im lặng và rất thiếu tự tin. 
• Khó khăn trong việc hiểu ngôn ngữ: Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc hiểu và thấu hiểu những gì người khác nói. Khi đó, bé cần người khác phải nói chậm hơn hoặc sử dụng ngôn ngữ đơn giản hơn kết hợp với ngôn ngữ cơ thể để diễn đạt cho bé hiểu.
• Thay đổi trong âm thanh và lời nói: Trẻ có thể nói một cách không rõ ràng, lắp bắp hoặc có vấn đề về phát âm. 
• Ít tương tác xã hội: Trẻ chậm phát triển ngôn ngữ rất ít tương tác xã hội, không thể tham gia vào các cuộc trò chuyện hoặc hoạt động nhóm với người khác.

​

Lưu ý rằng một số trẻ có thể phát triển ngôn ngữ chậm hơn so với người khác và sau đó có thể bắt kịp. Tuy nhiên, việc quan sát và hiểu bé sẽ giúp bạn sớm phát hiện ra tình trạng phát triển ngôn ngữ bất thường ở trẻ. Từ đó có những phương pháp can thiệp kịp thời để hỗ trợ bé bắt kịp tốc độ phát triển ngôn ngữ với chúng bạn.

Trẻ có thể chậm phát triển ngôn ngữ vì nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

• Yếu tố di truyền: Trẻ chậm phát triển ngôn ngữ rất có thể do di truyền gây ra. Nếu trong gia đình có thành viên bị chậm phát triển ngôn ngữ, thì có khả năng trẻ sẽ bị di truyền tình trạng này.
• Thính giác có vấn đề: Sự kém phát triển của thính giác có thể khiến trẻ không nghe thấy và hiểu được những vấn đề xung quanh đang diễn ra. Nếu trẻ gặp vấn đề về thính giác hoặc tai có vấn đề. Thì tình trạng này ảnh hưởng rất lớn đến khả năng học ngôn ngữ của con.
• Môi trường hạn chế sự phát triển ngôn ngữ: Nếu trong gia đình, các thành viên không hoặc ít nói chuyện hay giao lưu với nhau sẽ không tạo được môi trường kích thích trẻ nói chuyện. Từ đó khiến bé bị thiếu đi những tương tác xã hội, tình huống để trẻ phát triển ngôn ngữ. 
• Khuyết tật phát triển: Một số trẻ có thể gặp khuyết tật phát triển như tự kỷ hoặc rối loạn phát triển ngôn ngữ. Từ đó làm ảnh hưởng đến khả năng nói chuyện và giao tiếp của trẻ.
• Môi trường ngôn ngữ đa dạng: Trường hợp này thường xảy ra trong một gia đình đa văn hóa. Khi các thành viên trò chuyện và giao tiếp với nhau bằng nhiều ngôn ngữ. Khi đó, trẻ cảm thấy khó khăn trong việc thích ứng với nhiều ngôn ngữ khác nhau và chậm phát triển ngôn ngữ.

Dạy trẻ chậm phát triển ngôn ngữ đòi hỏi sự kiên nhẫn, tình yêu và quan tâm từ phía người lớn. Dưới đây là một số cách giúp trẻ phát triển ngôn ngữ tốt nhất. Ba mẹ có thể tham khảo:

1. Tạo môi trường nói chuyện

Tạo ra một môi trường nói chuyện và giao tiếp vui vẻ. Thường xuyên nói chuyện với trẻ, thậm chí khi trẻ còn nhỏ chưa hiểu hết những điều chúng ta nói. Đồng thời hãy dành thời gian để lắng nghe và hiểu con hơn.

2. Sử dụng ngôn ngữ đơn giản khi giao tiếp với trẻ

Sử dụng câu nói, từ vựng đơn giản và rõ ràng, tránh sử dụng ngôn ngữ quá phức tạp. Điều này giúp trẻ dễ dàng hiểu và bắt chước được những điều bạn nói.

3. Tạo động lực giao tiếp cho bé

Hãy tạo cơ hội để cho bé có thể trả lời câu hỏi hoặc tham gia vào cuộc trò chuyện. Khi thấy bé tham gia trả lời hoặc trả lời đúng một vấn đề nào đó thì ba mẹ nên vỗ tay, cổ động hoặc cười với bé. Những hoạt động mang tính khích lệ này giúp trẻ cảm thấy hào hứng và có động lực hơn mỗi khi nói chuyện.

4. Đọc sách

Có thể bạn chưa biết nhưng những đứa trẻ rất thích được nghe người lớn đọc sách hoặc đọc truyện cho nghe. Mẹ nên lựa chọn những cuốn truyện đầy màu sắc để bé vừa được nghe kể chuyện, vừa phát huy được trí tưởng tượng của mình về sự vật, hiện tượng. 

5. Kết hợp giữa việc chơi và học

Cho bé tham gia vào các hoạt động học tập đi kèm với ngoại khóa. Ví dụ, cha mẹ có thể sử dụng đồ chơi như trò xếp hình hoặc bảng chữ cái để đưa ra câu hỏi hay những trò chơi kích thích sự tò mò của trẻ.

6. Chơi và học mọi lúc, mọi nơi

Khi bạn và trẻ ra ngoài, hãy mô tả những gì bạn thấy kết hợp cùng một câu chuyện sống động. Đây là cách rất tốt để mở rộng từ vựng của trẻ và giúp trẻ khám phá thế giới xung quanh.

7. Khuyến khích trẻ giao tiếp nhiều hơn

Hãy cho phép trẻ tham gia vào các hoạt động xã hội như cho bé đến những nơi đông người, có bạn bè cùng độ tuổi. Đồng thời khuyến khích con chơi đùa cùng với các bạn.

8. Nhờ đến sự hỗ trợ từ chuyên gia

Nếu bạn có lo ngại về sự phát triển ngôn ngữ của trẻ, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia trong ngành. Việc thăm khám, xác định rõ nguyên nhân trẻ chậm phát triển ngôn ngữ sẽ giúp chúng ta can thiệp và hỗ trợ trẻ cải thiện khả năng ngôn ngữ hiệu quả và đáng kể hơn. 

Tâm sự nhỏ: hành trình cải thiện tình trạng trẻ rối loạn ngôn ngữ là không dễ dàng. Nó sẽ mất rất nhiều thời gian, công sức của các bậc phụ huynh. Đặc biệt, trong hành trình này ba mẹ cần thật kiên nhẫn và không nổi nóng với con. Hãy cho bé cảm nhận được tình yêu thương và chăm sóc từ gia đinh. Cùng bé cải thiện những  khiếm khuyết để có một cuộc sống tốt hơn.

Lời kết: Trên đây là những chia sẻ của Nature’s Way xoay quanh chủ đề trẻ chậm phát triển ngôn ngữ. Hy vọng với những thông tin chúng tôi cung cấp sẽ hữu ích với ba mẹ trong hành trình hỗ trợ phát triển ngôn ngữ của con. Chúc cho ba mẹ hãy luôn kiên trì và kiên nhẫn để có thể đồng hành được cùng với con yêu nhé.

Đừng quên theo dõi trang tin tức - sức khỏe của Nature's Way để cập nhật những thông tin thú vị nhé.