9 cách dạy trẻ chậm nói đơn giản, hiệu quả ngay tại nhà

Có thể nói, sử dụng ngôn ngữ và lời nói là cách đơn giản để trẻ em có thể trao đổi và tương tác với những người xung quanh. Do đó, nhiều bậc cha mẹ rất quan tâm đến các cột mốc tập nói của trẻ. Việc trẻ biết nói sớm hoặc biết nói đúng giai đoạn ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển trí tuệ của bé. Cũng bởi vậy mà không ít cha mẹ cảm thấy vô cùng lo lắng khi thấy con mình chậm nói.

Khi gặp tình trạng chậm nói bé vẫn phát triển ngôn từ tự nhiên. Tuy nhiên, so với bè bạn cùng trang lứa, tốc độ phát triển của con bị chậm hơn nhiều và hạn chế về khả năng tư duy của trẻ.

Nếu đây là tình trạng chậm nói đơn thuần thì ba mẹ không cần lo lắng quá nhiều. Tình trạng này thường không phải là vấn đề nghiêm trọng và có thể được cải thiện với sự hỗ trợ, khích lệ và động viên từ phía cha mẹ. Quan trọng nhất là bạn cần kiên nhẫn, tạo cơ hội cho con nói và thường xuyên tương tác với con, thì vấn đề này sẽ dần được giải quyết.

Tuy nhiên, trẻ chậm nói có thể là biểu hiện của nhiều vấn đề khác cụ thể là chậm nói bệnh lý.  Trong trường hợp này, sự quan tâm và hỗ trợ từ gia đình có thể không đủ. Tốt nhất, các bậc cha mẹ nên tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia để xác định chính xác nguyên nhân. Từ đó có những biện pháp can thiệp kịp thời.

Để giúp các bậc phụ huynh có phát hiện sớm về tình trạng chậm nói ở con em mình, dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết trẻ chậm nói đơn giản.

Tình trạng chậm nói của trẻ có thể được biểu hiện qua một số dấu hiệu như:

• Trẻ từ 0 - 3 tháng không chú ý vào hướng phát ra âm thanh và không phản ứng khi có âm thanh.
• Trẻ 3 - 4 tháng tuổi ít khi nhìn vào mắt người khác và không tạo ra hành động hoặc âm thanh đáp lại.
• Trẻ 4 - 6 tháng không phản ứng với tiếng nói xung quanh, không tương tác với người khác và không quan tâm đến đồ vật.
• Trẻ 7 - 12 tháng gặp khó khăn khi sử dụng ngôn ngữ hoặc không sử dụng ngôn ngữ.
• Trẻ 12 - 24 tháng không thích thú và bắt chước lời nói của người khác, không hiểu những từ hoặc câu nói đơn giản từ cha mẹ.
• Trẻ trên 2 tuổi không thể bắt chước âm thanh, không tự tạo ra các từ hoặc cụm từ đơn giản, thường có các hành vi lặp đi lặp lại và không phản ứng hoặc nghe theo yêu cầu của người lớn.

1. Trò chuyện với bé nhiều hơn

Trò chuyện nhiều hơn với con có thể cải thiện khả năng giao tiếp của bé, ngay cả khi bé chưa có khả năng nói. Trẻ sơ sinh thường rất tò mò về âm thanh, vì vậy cha mẹ có thể sử dụng những từ ngữ đơn giản để bé có thể bắt chước dễ dàng theo bản năng. Theo thời gian, bé sẽ có khả năng nói lại những gì bố mẹ đã nói.

Khi trò chuyện với con, cha mẹ nên thể hiện sự kiên nhẫn và nói chậm, rõ ràng để bé có thể nghe và hiểu dễ dàng hơn. Hơn nữa, cha mẹ có thể sử dụng ngôn ngữ cơ thể để tương tác với bé. Đây là một cách dạy trẻ chậm nói ở nhà hiệu quả và dễ thực hiện. Vì vậy, cha mẹ nên dành thời gian để trò chuyện và tương tác cùng con, giúp con cải thiện khả năng nói và phát triển ngôn ngữ.

2. Không nhại lời nói ngọng của trẻ

Hầu hết các em bé tập nói ban đầu đều có những phát âm không rõ ràng, nói ngọng, nói líu lưỡi. Do vậy mà ba mẹ không nên bắt chước những lời nói ngọng của con. Tránh con hiểu lầm là hành động khuyến khích và hình thành nên thói quen khó sửa cho bé.

3. Tạo cho bé môi trường tiếp xúc với nhiều người

Mặc dù trẻ chưa thể nói chuyện nhưng cha mẹ nên cho bé tiếp xúc với nhiều người. Vì qua sự tiếp xúc này, trẻ sẽ có cơ hội hình thành ngôn ngữ của mình. Khi tiếp xúc, học từ lời nói và hành động của người khác sẽ giúp trẻ phát triển nhanh hơn. Và điều này giúp trẻ phát triển khả năng ngôn ngữ tốt hơn.

4. Khơi gợi mong muốn nói chuyện của con

Những trẻ chậm nói thường sử dụng cử chỉ và hành động để thể hiện mong muốn của họ. Trong tình huống này, cha mẹ không nên đáp ứng ngay nhu cầu của con. Thay vào đó hãy khuyến khích trẻ tự mình thực hiện hoặc dùng lời nói để biểu đạt. Đây là một phương pháp mà các chuyên gia đánh giá cao, vì nó có thể giúp trẻ phát triển khả năng tự lập mà không phụ thuộc vào sự hỗ trợ của cha mẹ và đẩy nhanh tốc độ tập nói của trẻ.

5. Hát và dạy bé hát

Cha mẹ nên thường xuyên hát những bài hát phù hợp với độ tuổi của bé để tạo sự gắn kết trong gia đình và giúp bé học từ ngữ một cách hiệu quả. Bên cạnh đó, âm nhạc giúp bé dễ ghi nhớ từ ngữ. Đây là một phương pháp đơn giản mà các chuyên gia đã công nhận và khuyên các bậc phụ huynh nên thực hiện hàng ngày cho con.

6. Thường xuyên đọc sách, đọc truyện tranh cho bé

Được nghe bố mẹ đọc sách là sở thích của rất nhiều em bé. Nó không chỉ giúp gắn kết tình cảm giữa mẹ và bé mà còn khơi gợi cho bé những tưởng tượng kỳ thú. Từ đó kích thích khả năng tò mò và học nói của trẻ.

7. Cho bé đi nhà trẻ

Cha mẹ nên cho con tham gia vào các lớp mầm non hoặc lớp nhà trẻ để bắt đầu học chữ. Tại đây, trẻ có cơ hội tiếp xúc với nhiều bạn bè cùng trang lứa, giúp hạn chế tình trạng trẻ không nói chuyện với người lạ. Điều này sẽ giúp trẻ trở nên cởi mở, tự tin hơn và có nhiều cơ hội giao tiếp hơn.

8. Dạy bé các từ ngắn, đơn giản

Khi ở bên cạnh bé, cha mẹ nên sử dụng từ ngữ đơn giản, ngắn gọn và dễ hiểu để biểu đạt cảm xúc và hành động của mình, giúp bé dễ dàng bắt chước theo. Ngoài ra, cha mẹ cũng có thể chỉ tới những hình ảnh hoặc đồ vật mà bé đang quan tâm và gọi tên chúng. Từ đó mở rộng vốn từ vựng của bé. Đây là một phương pháp hiệu quả, giúp trẻ học nhanh, nhớ lâu và phát triển kỹ năng ngôn ngữ trong giao tiếp.

9. Hạn chế cho bé sử dụng tivi, điện thoại

Ngày nay, rất nhiều ba mẹ cho con sử dụng điện thoại để trẻ không quấy khóc. Việc bé sử dụng các thiết bị điện tử quá nhiều sẽ khiến trẻ không có thời gian để luyện tập và cải thiện kỹ năng nói. Từ đó kỹ năng giao tiếp của bé ngày càng kém so với bạn bè đồng trang lứa.

Nhiều ba mẹ nghĩ rằng việc dạy con tập nói tại nhà chỉ cần ba mẹ trò chuyện thật nhiều, nói thật nhiều với con. Điều này đúng tuy nhiên chưa đủ. Ngoài việc dành thời gian chăm tương tác với bé, ba mẹ cần chú ý đến một số vấn đề như:

• Gia đình nên thống nhất với nhau cách hỗ trợ bé tập nói. Tránh tình trạng mỗi người một phương pháp, vừa khiến việc tập nói của bé trở nên khó khăn, vừa dễ gây nên mâu thuẫn gia đình.
• Nói chuyện với bé bằng những ngôn từ đơn giản, dễ hiểu, câu văn ngắn gọn, dễ nhớ. Đồng thời, ba mẹ nên nhìn thẳng vào mắt bé, điều này sẽ giúp trẻ dễ dàng tập trung vào câu chuyện.
• Giao tiếp với trẻ chậm rãi, nhẹ nhàng để bé có thể tiếp thu và ghi nhớ các từ ngữ. Hãy thật kiên nhẫn và dịu dàng để cùng con học nói.
• Việc tập nói cho bé tại nhà không mang lại hiệu quả ngay lập tức mà nó cần thời gian. Do đó, hãy nói chuyện với con mọi lúc mọi nơi để tạo môi trường và điều kiện giúp bé tập nói nhé.
• Hãy đưa bé đến với một môi trường mới đông người để bé có cơ hội tiếp xúc với bạn bè đồng trang lứa. Đây là cách rất hiệu quả để mẹ giúp trẻ tập nói nhé.

Đặc biệt, nếu ba mẹ phát hiện ra con chậm nói kèm với những biểu hiện như tự kỷ hay các bệnh lý bẩm sinh thì ba mẹ hãy đưa con đi khám càng sớm càng tốt. Từ đó có các phương pháp can thiệp kịp thời dành cho bé.

Lời kết: Trên đây là những chia sẻ của Nature’s Way về 9 cách dạy trẻ chậm nói đơn giản, hiệu quả ngay tại nhà. Hy vọng với những thông tin trong bài viết sẽ giúp các bậc phụ huynh sớm khắc phục được tình trạng chậm nói ở con trẻ. Và đừng quên theo dõi Nature’s Way để cập nhật những tin tức sức khỏe trẻ em hữu ích nhé.

Để biết thêm các kiến thức nuôi dạy bé hay bất kỳ thông tin sức khỏe nào liên quan đến quá trình chăm sóc em bé hãy để lại câu hỏi hoặc gọi điện trực tiếp đến hotline: 1900 63 69 11 để được tư vấn.